Oorontsteking bij je hond

Oorontsteking hond kan voor grote problemen zorgen

Je hond schudt of flappert veel met de oren, hij krabt dagelijks aan de oren of schuurt met de kop langs de bank. Grote kans dat je trouwe viervoeter een oorontsteking heeft. Wanneer er een ontsteking aanwezig is van de gehoorgang helpt schoonmaken van de oorschelp niet. Je trouwe viervoeter heeft écht hulp van de dierenarts nodig.

Oorontsteking komt bij honden vaak voor. Net als bij mensen leidt een oorontsteking tot irritatie, jeuk of (ernstige) pijn aan de gehoorgang en soms ook dieper. Een hond zal zich daardoor anders gaan gedragen en in de meeste gevallen ook vrij kenmerkende klachten tonen. Het is goed om als eigenaar deze klachten te herkennen. Niet alleen omdat het voor de hond natuurlijk fijn is als het probleem verholpen wordt, maar vooral ook omdat het belangrijk is de behandeling zo snel als mogelijk te starten. In dit artikel leggen wij uit hoe je een oorontsteking kunt herkennen, hoe de dierenarts dit kan onderzoeken en behandelen en wat de oorzaak zou kunnen zijn.

Jeuk en irritatie in de gehoorgang van je hond

De gehoorgang loopt van de oorschelp tot aan het trommelvlies en is helemaal bekleed met huid. De huid van de gehoorgang kan gaan ontsteken. Dit heet een otitis externa. Deze ontsteking van de huid geeft jeuk, irritatie en wordt ook snel pijnlijk. Soms is het ook duidelijk zichtbaar aan de oorschelp. Deze kan rood en dik worden, er kunnen schilfers op de huid te zien zijn of er komt veel oorsmeer uit de gehooringang (zie foto). De hond kan zelf niet bij de gehoorgang maar gaat meestal vrij kenmerkende gedragingen vertonen: krabben achter of aan de oren, schuren met de kop over de grond of langs meubels, veel flapperen met de oren of schudden met de kop. Per hond verschilt dit een beetje. Eigenaren met een hond die dit hebben gehad herkennen dit vaak goed.

gehoorgang met en zonder oorsmeer

Oorontsteking hond? Onderneem actie!

Dat is ook van groot belang: afwachten en hopen dat het vanzelf over gaat is niet verstandig. Wanneer er een ontsteking is helpt schoonmaken van de oorschelp niet. Je trouwe viervoeter heeft hulp van de dierenarts nodig.

De dierenarts zal het oor onderzoeken. De behandeling hangt af van de oorzaak van de ontsteking en een eventueel bijkomende infectie. Niet ieder oor is daarom gebaad bij dezelfde medicinale zalf of druppels. En helaas helpen pillen niet bij een oorontsteking. Oorzaken van de gehoorgangontsteking (primaire oorzaken):

• parasieten (oormijt)
• een huidziekte, zoals een allergie
• een hormonale ziekte zoals een te langzaam werkende schildklier (hypothyreoïdie), dit kan vele klachten veroorzaken
• auto-immuunziekten (hierbij richt het immuunsysteem zich tegen het lichaam zelf )
• een grasaar (kruiper) of iets anders in het oor

Factoren die van invloed zijn op een oorinfectie

Door de ontsteking gaat de huidweerstand omlaag en wordt er vaak meer oorsmeer gevormd in de gehoorgang. Bacteriën en gisten voelen zich hierin thuis en kunnen zich gaan vermeerderen. Dit heet een infectie. Naast de ontsteking door bijvoorbeeld een allergie komt er dus een bacteriële infectie overheen. Om het nog complexer te maken zijn er nog meer factoren die invloed hebben op het verloop van de infectie.

Bijkomende belangrijke factoren:

• afwijkende bouw van het oor (anatomie), zoals een nauwe gehoorgang bij de sharpei of afhangende oren zoals we zien bij de spaniël en de basset.
• veel haren in de gehoorgang, zoals bij de poedel
• natte oren, bijvoorbeeld na het zwemmen
• tumoren in de gehoorgang
• onkundig schoonmaken van de oren door het baasje

Met de oorontsteking van je hond naar de dierenarts

De dierenarts zal in het oor kijken met een otoscoop (oorkijker). De ernst van de ontsteking, de bouw van de gehoorgang en eventuele parasieten of een grasaar kunnen worden gezien. Haren in de gehoorgang kunnen het zicht sterk verminderen waardoor het trommelvlies, aan het eind van de gehoorgang, niet altijd gezien kan worden. Er kan met een wattenstokje voorzichtig wat oorsmeer worden afgenomen en onder de microscoop worden bekeken (cytologisch onderzoek). Hiermee kunnen ontstekingscellen maar ook bacteriën en gisten worden gezien. Als er een grasaar in het oor zit moet deze natuurlijk voorzichtig worden verwijderd maar de mijten, bacteriën en/of gisten vragen alle drie om een andere medicatie. Het is dus cruciaal te weten wat bij jouw hond de boosdoener is. Er mag alleen zalf in de gehoorgang worden aangebracht wanneer het trommelvlies heel is. Is dat niet het geval kan medicatie in het middenoor komen, wat schadelijk is.

Wanneer de klachten na behandeling van de infectie weer terugkomen is de kans groot dat er een achterliggende (primaire) oorzaak is. Wanneer deze niet wordt gevonden en wordt weggenomen zullen de klachten blijven terugkomen met alle gevolgen van dien.

‘De hond gaat meestal vrij kenmerkende gedragingen vertonen: krabben achter of aan de oren, schuren met de kop over de grond of langs meubels, veel flapperen met de oren of schudden met de kop’

Littekenvorming in het oor van de hond

Door herhaalde ontsteking en infectie verandert de huid van de gehoorgang waardoor de natuurlijke weerstand en functie blijvend afneemt en daarbij kan door littekenvorming een vernauwing van de gehoorgang ontstaan. Dit heet een chronische otitis externa. De gevolgen maken het oor nog gevoeliger voor infecties waardoor herhaalde behandeling met ontstekingsremmers en antibiotica noodzakelijk wordt en het risico op het ontwikkelen van niet gevoelige (resistente) bacteriën toeneemt.

De meest voorkomende oorzaak van het terugkeren van een oorontsteking bij de hond is een allergische huidaandoening. Deze honden reageren over-matig op iets in de voeding (voedingsallergeen) of op iets uit de omgeving (huisstofmijt of bijvoorbeeld pollen) of zelfs beiden.

Het belangrijkste kenmerk bij honden met een allergische huidaandoening is jeuk. Naast jeuk in de oren (oorontsteking) krijgen veel honden ook jeuk op andere plaatsen, zoals de snuit, de oksels, liezen of ondervoeten. Maar het kan dus ook zo zijn dat uw hond alleen af en aan een oorontsteking ontwikkelt. Als de allergie niet behandeld wordt zullen de klachten van de huid steeds erger worden en zich verder uitbreiden, de jeuk wordt dan steeds heviger.

Lukt het om de allergie onder controle te krijgen (bijvoorbeeld met een speciale voeding of bepaalde medicatie) dan zien we dat ook de oorontsteking niet meer zo vaak terugkomt. Dat geldt ook voor de overige huidklachten. Het is dus heel belangrijk om te zoeken naar de oorzaak van de allergie en deze in ieder geval zo goed als mogelijk onder controle te houden. Daarmee voorkomen we namelijk het ontstaan van een chronische oorontsteking. Heel belangrijk in het succes van het behandelen van een oorontsteking zijn onder meer de volgende punten:

• goede uitleg van de dierenarts over hoe je de gehoorgang van de hond moet spoelen of zalven. Je dient goed te weten waar de ingang van de gehoorgang zit, zodat het duidelijk is waar je de druppels of zalf in moet brengen
• volg het behandeladvies strikt op
  (geen dagen overslaan!)
• laat de behandeling altijd controleren volgens advies van de dierenarts. Wanneer dat niet gebeurt is de oor-ontsteking vaak snel weer terug
• realiseer je dat er vaak een onderliggende oorzaak aanwezig is waardoor een hond een oorontsteking krijgt

Gezien de complexiteit in de behandeling van een chronische otitis externa werken chirurg en KNO-arts Marjanne Zaal en dermatoloog Yvette Schlotter op specialisten kliniek De Wagenrenk nauw samen.

Marjanne Zaal, specialist chirurgie gezelschapsdieren

Yvette Schlotter, dierenarts specialist dermatologie