Kreupele of hinkende hond: splinter of tumor?

Door Nienke Oort, freelance journalist en blogger bij NoortMedia.nl

Wanneer vraag je een doorverwijzing naar een oncoloog?

Wanneer een hond mank loopt of hinkt en er een dikte te voelen is aan de ondervoet, kunnen hier veel oorzaken aan ten grondslag liggen. Hij kan zich verstapt hebben, er kan iets in zijn pootje zitten of erger: er kan sprake zijn van een tumor.

Soms weet een eigenaar zeker dat zijn hond zich niet verstapt heeft. Toch maakt het dier de indruk dat het zich verstapt heeft en het manklopen verdwijnt ook niet na een paar dagen. Dan is het verstandig om naar de dierenarts te gaan. Het stellen van een diagnose is evenwel niet altijd eenvoudig. Het moment van onderzoek is van belang. Als de hond in een stukje glas heeft getrapt, of een splinter heeft, is dat vaak bij onderzoek diezelfde dag wel te zien. Echter, als een zwelling enkele dagen geleden is ontstaan, wordt het vinden van de oorzaak lastiger. Meestal wordt er in eerste instantie gedacht aan een infectie en worden antibiotica voorgeschreven. Soms is dat voldoende. Maar als het probleem hiermee niet verholpen wordt, kan dat aanleiding zijn voor een verwijzing naar een specialist, zoals een orthopeed, of in dit geval een oncoloog. “Dit omdat het mank lopen in samenhang met dikte-toename ook veroorzaakt zou kunnen worden door een tumor, zoals een sarcoom (kwaadaardige tumor van steun- en tussenweefsels of van de weke delen)”, vertelt dr. Gerard Rutteman, dierenarts oncoloog bij de Wagenrenk.

Trauma

Het voordeel van een specialist is, is dat hij of zij veel ervaring heeft in het opsporen van de oorzaak en dus het stellen van de juiste diagnose. Dr. Rutteman: “We moeten eerst vaststellen of het mank lopen of het hinken veroorzaakt wordt door een trauma, dus een verstapping of verwonding. Een stoei- of vechtpartij met een andere hond kan natuurlijk ook trauma aan de poot veroorzaken. Dat soort mogelijke oorzaken wil ik eerst uitsluiten voor we aan kanker gaan denken.”

Om achter de werkelijke oorzaak te komen, voert de dierenarts een uitgebreid vraaggesprek met de eigenaren. “Zo komt een tumor heel weinig voor bij jonge honden. Dus als het een jong dier betreft, maakt dat de kans op een tumor aanmerkelijk kleiner.” En dan speelt het ras nog een belangrijke rol. Er zijn bepaalde rassen waarbij kanker helaas veel meer voorkomt:

• Golden-, Labrador-, en Flatcoated retrievers
• Boxers
• Benner Sennenhonden
• Rottweilers

Minder of bijna geen kans op kanker bij:

• Yorkshire Terriër
• Chihuahua

Verder is er aandacht voor een geziene ‘botsing’ met ander dier, of voorwerp. Is het dier continue in beeld geweest bij de eigenaar? Hoe snel ontstond de pijnlijke poot dan wel de zwelling, en is er wel of geen verergering van de kreupelheid. Is er sprake (geweest) van koorts?

Soda

Ook vraagt de oncoloog wat de eigenaren tot dan toe allemaal gedaan hebben om het pootje beter te krijgen. “Soms zeggen ze dat ze hebben geweekt in soda. Als er namelijk sprake is van een infectie (door een splinter), wordt dat met weken in soda binnen een aantal dagen wel zichtbaar. Alleen dan moet je het wel goed doen: dus drie keer per dag tien minuten weken en het liefst ook een gedrenkt verbandje om tussen de weekbeurten in. En dan goed kijken of er iets uit komt dat lijkt op etter (grijs-gelig). Soms ben je dan ook de splinter kwijt. In andere gevallen moet alsnog chirurgie plaatsvinden.”

Bij het lichamelijk onderzoek worden vervolgens de poot en de lymfeklier in de buurt van de verdikking secuur onderzocht. Welk deel van de poot is verdikt? En is er sprake van pijn? Betreft het misschien het zoolkussen? Is er een wondje te zien? Zit de verdikking vast in de diepte of niet?

Bloedonderzoek

In sommige gevallen kan het vermoeden ontstaan dat een aandoening van het bot de veroorzaker van de pijn is. In dat geval zal een röntgenfoto worden gemaakt. Bij vermoeden op een splinter of ander ‘vreemd voorwerp’ (hout, metaal, glas, plastic) kan echografie van de dikte soms uitkomst bieden. Ophoping van gas of vocht in de diepte, kan een aanwijzing geven op ontsteking bij infectie. Ook kan het nuttig zijn bloedonderzoek naar tekenen van ontsteking uit te voeren.

Als de oorzaak niet direct te achterhalen is, worden er van de verdikking aan de poot cellen en soms wat weefsel afgenomen en nader onderzocht (celonderzoek = cytologie; weefselonderzoek = histopathologie). De ontstaansgeschiedenis, wel of geen effect van eerdere behandeling zoals ontstekingsremmers en/of antibiotica, het resultaat van röntgenonderzoek, dan wel echografisch onderzoek, samen met de uitslag van onderzoek van cellen of weefsel, en de kunde van de oncoloog, kunnen veelal tot een betrouwbare diagnose leiden.

Het komt dus voor dat dr. Rutteman een huisdier onderzoekt dat uiteindelijk geen kanker blijkt te hebben. Waar nodig vindt tussendoor overleg plaats met de orthopeed de weke-delen chirurg. Met meer of minder uitgebreid onderzoek en soms ook het nemen van tijd om het verloop over een aantal dagen te vervolgen, wordt meestal tot de juiste diagnose gekomen. Afhankelijk van die diagnose, kan er een gericht behandelplan worden opgesteld.