Patella luxatie bij de hond of kat

Wanneer de knieschijf van uw hond of kat van zijn plek schiet, dan noemen we dit patella luxatie. U ziet dat uw huisdier (zo nu en dan) even huppelt op drie poten. De knieschijf kan in sommige gevallen ook weer terugschieten. Dit is vaak hinderlijk of wat pijnlijk voor uw dier of kan het hiervan schrikken. Het is een aandoening die relatief veel voorkomt bij zowel honden als katten.

Bij (aanhoudende) kreupelheid is het belangrijk om een bezoek te brengen aan uw dierenarts. Een reden voor kreupelheid hoeft niet direct ernstig te zijn, geregeld verdwijnt dit met rust en eventueel aanvullende pijnstilling. Maar wanneer er een duidelijk onderliggend probleem wordt gevonden zoals patella luxatie verdient dit behandeling.

Wordt uw huisdier verdacht van patella luxatie, dan kunt u na verwijzing en op relatief korte termijn een consult bij onze orthopedisch specialist inplannen.

Een knie bestaat uit verschillende onderdelen die met een juiste anatomie zorgen voor een optimale beweging. De knieschijf (patella) heeft een belangrijke functie bij het strekken van de knie. Wanneer de spieren op het bovenbeen aanspannen, zorgt de kniepees met de knieschijf ervoor dat de knie strekt.

De knieschijf ligt bij een ‘gezonde’ knie in een groeve in het bovenbeen en beweegt hierin bij buigen omlaag en bij strekken van de knie omhoog. Wanneer er sprake is van patella luxatie schiet de knieschijf tijdens deze beweging uit de groeve. Dit kan naar de binnen (mediaal)- of buitenkant (lateraal) van de knie zijn. In deze situatie kan de knieschijf zijn functie niet goed meer uitvoeren, waardoor de hond of kat soms niet meer goed de knie kan bewegen, de poot kan strekken en/of kan springen.

Deze aandoening kan erfelijk zijn en bij bepaalde rassen komt het vaker voor, bijvoorbeeld kleine honden zoals de Chihuahua, Franse Bulldog en Pomeriaan. Ook sommige katten zoals de Maine Coon en Abbesijn hebben een erfelijke aanleg.

Patella luxatie kan dus het gevolg zijn van een aangeboren afwijking, maar ook het gevolg zijn van trauma.

Patella luxatie is in 4 graden in te delen. Deze graad zegt iets over de ernst en de noodzaak voor chirurgisch ingrijpen.

• Graad 1 patella luxatie: de knieschijf kan worden verplaatst tot op of net over de rand van de groeve, vooral wanneer de knie volledig is gestrekt. U ziet als eigenaar vaak geen klachten, maar het wordt opgemerkt tijdens een orthopedisch onderzoek door de dierenarts.
• Graad 2 patella luxatie: de knieschijf luxeert spontaan. Ook kan deze spontaan weer terug schieten. Tijdens het wandelen kunt u mogelijk uw dier even zien huppelen. Soms gaat springen moeilijk. Dit is vaak niet direct pijnlijk, maar het is mogelijk dat – zonder ingrijpen – de klachten in de loop van de tijd verergeren. Er kan zich artrose ontwikkelen. Ook kan een graad 2 in graad 3 veranderen en zodoende meer klachten geven. Chirurgisch ingrijpen is noodzakelijk wanneer er klinische klachten zichtbaar zijn.
• Graad 3 patella luxatie: in deze situatie is de knieschijf permanent geluxeerd. Het is nog wel mogelijk om deze handmatig terug te brengen naar de juiste positie, maar hierna schiet de knieschijf meteen weer uit de groeve. U merkt dat uw dier afwijkend loopt, vaak met een gebogen knie of juist vrijwel continu met een te gestrekte knie. Chirurgisch ingrijpen is noodzakelijk. Hoe langer er wordt gewacht, hoe meer artrose zich kan gaan ontwikkelen.
• Graad 4 patella luxatie: hier is er sprake van een permanente luxatie waarbij het, in tegenstelling tot graad 3, niet mogelijk is de knieschijf handmatig terug te brengen naar de juiste positie. De poot buigen of strekken is soms niet mogelijk. Chirurgisch ingrijpen is noodzakelijk. Hoe langer er wordt gewacht, hoe meer artrose zich kan gaan ontwikkelen.

Bij een graad 1 of 2 patella luxatie hoeft er niet altijd direct te worden ingegrepen, tenzij uw hond of kat er duidelijk last van heeft en bv kreupelheid laat zien. Bij graad 3 en 4 is een operatie echter wel altijd zeer aan te raden, ook als er voor u geen zichtbare klachten zijn.

Tijdens een operatie wordt doorgaans de groeve verdiept, de aanhechting van de kniepees onder de groeve geplaatst en het gewrichtskapsel aan de buitenzijde strakker gehecht. In ernstige gevallen zijn een enkele of meerdere standscorrecties nodig van boven- en of scheenbeen. Indien uw dier nog niet uitgegroeid is, dan zal de operatie anders zijn en veelal bestaan uit hechttechnieken en een teugel.

Dieren met patella luxatie kunnen een aantal symptomen vertonen, waaronder:

• Kreupelheid of hinken, vaak afgewisseld met normaal lopen; denk hierbij aan heup schudden, het (even) opgetrokken houden van het been, een springend of huppelend loopje, meer continu gestrekt houden van de poot
• Ook is soms normaal rennen, springen of spelen niet (goed) mogelijk
• Afwijkend gedrag zoals schrikachtig naar de knie kijken of happen

Heeft uw hond of kat last van aanhoudende kreupelheid en/of vermoedt uw dierenarts dat er sprake is van een patella luxatie, dan bent u van harte welkom bij onze orthopedisch specialist dr. Hendrik-Jan Kranenburg.

Patella luxatie kan een uitdagende aandoening zijn, maar met de juiste behandeling en zorg kan uw dier weer een actief en gelukkig leven leiden. Dr. Hendrik-Jan Kranenburg heeft in de afgelopen 10 jaar ruim 1000 patella luxaties geopereerd en is daarmee de aangewezen orthopeed om uw dier te helpen.

Tijdens het consult wordt een uitvoerig orthopedisch onderzoek uitgevoerd. Aanvullend hierop worden eventueel röntgenfoto’s gemaakt. Samen met onze specialist radiologie Drs. Mariëtte Vink-Nootenboom worden deze foto’s beoordeeld. Zo krijgen we een compleet beeld van de poot en meer specifiek de knie. Op basis van de bevindingen tijdens het consult en op de röntgenfoto’s maken we een chirurgisch plan op maat voor uw dier. In veel gevallen kan een operatie al op korte termijn worden ingepland.

Nazorg en prognose

De juiste zorg na de operatie is cruciaal voor een succesvol herstel. Daarom is het volgende belangrijk:

• Het dragen van een kraag gedurende 2 weken om te voorkomen dat uw huisdier aan de wond zit;
• Een beperking van activiteit gedurende de herstelperiode, hiervoor zijn 6 weken benchrust en wandelingen aan korte lijn nodig;
• Fysiotherapie om de spierkracht en mobiliteit te verbeteren wordt geregeld geadviseerd;
• Twee controles om het herstel te monitoren, eenmaal 2 weken en eenmaal 6 weken na de operatie.

Bovendien is het belangrijk om het gewicht van uw huisdier in de gaten te houden. Overgewicht zorgt namelijk voor extra druk op de gewrichten.

Met de juiste behandeling en nazorg hebben veel honden en katten met een patella luxatie een goede prognose. Veel dieren herstellen na een operatie volledig en kunnen hun normale activiteiten hervatten of zelfs hier eindelijk aan toekomen! Vroegtijdige diagnose en behandeling zijn essentieel voor de beste uitkomst.

Afspraak inplannen

U bent van harte welkom bij De Wagenrenk. U kunt bij ons terecht na verwijzing van uw dierenarts. Voor het inplannen van een afspraak kunt u op werkdagen tussen 08:30 – 17:00 uur telefonisch contact opnemen via 0317 419 120.

© Copyright Hendrik-Jan Kranenburg, orthopeed voor gezelschapsdieren